W chwili ataku na Pearl Harbour Japonia dysponowała najnowocześniejszą i najpotężniejszą marynarką wojenną na świecie. O takim stanie rzeczy decydowały zasadniczo trzy czynniki: dopracowana do perfekcji, niezwykle nowoczesna jak na tamte czasy doktryna, zakładająca, że głównym narzędziem wojny morskiej w miejsce pancernika staje się lotniskowiec i przewidująca w związku z tym zmasowane użycie lotnictwa pokładowego z lotniskowców, bardzo wysoki poziom wyszkolenia japońskich pilotów a także jakościowa przewaga nad aliantami w zakresie wielu rodzajów uzbrojenia morskiego. Atuty te umożliwiły Japończykom odniesienie wielu spektakularnych sukcesów w początkowej fazie wojny, które zapewne mogłyby by trwać nawet nieco dłużej, gdyby nie feralna klęska pod Midway.
Stan ten nie został, rzecz prosta, osiągnięty z dnia na dzień. Był on wynikiem wieloletnich wysiłków japońskich wojskowych, ogromnego zaangażowania gospodarki narodowej w proces zbrojeń, ale także - w nie mniejszym stopniu - wynikał ze specyfiki japońskiej drogi do wojny i specyfiki japońskiego społeczeństwa, kultury, odróżniających Japonię drastycznie od społeczeństw i kultur krajów, z którym przyszło potem Japończykom walczyć. Aby zatem zrozumieć, dlaczego na początku piątej dekady XX wieku Japonia wyrosła na światową potęgę morską, cofnijmy się nieco w czasie, aż do roku......

(..........................)